Σε πιστή τήρηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2025 ώστε να μην υπάρξουν υπερβάσεις και ανάγκη κατάθεσης συμπληρωματικού προϋπολογισμού τη φετινή χρονιά, καλεί το σύνολο των φορέων του δημόσιου τομέα ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), Ανδρέας Ζαχαριάδης. Το ΥΠΟΙΚ επικαλείται το περιβάλλον παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας για τη δημοσιονομική πειθαρχία.
«Η οικονομική αβεβαιότητα που επικρατεί ανά το παγκόσμιο, λόγω των σοβαρών γεωπολιτικών εξελίξεων, συνεχίζεται και εξακολουθεί να επηρεάζει την κυπριακή οικονομία. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται προσήλωση στην υλοποίηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας με δημοσιονομική υπευθυνότητα και ετοιμότητα για αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκύπτουν», αναφέρει ο κ. Ζαχαριάδης.
Το 2025 οι συνολικές δαπάνες (περιλαμβανομένων των αποπληρωμών δανείων, τόκων και επενδύσεων) αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2024 και προϋπολογίζονται στα €12.951 δισ. σε σύγκριση με €13.097 δισ. το 2024.
Αν και ο προϋπολογισμός είναι «άνετος», με προβλέψεις για υψηλά πλεονάσματα -για το 2025 προβλέπεται πλεόνασμα 2,6% με πρωτογενές πλεόνασμα 4,1%- (και ένα περιθώριο αύξησης των πρωτογενών δαπανών κατά 5,2% κατά μέσο όρο την περίοδο 2025-2028), από την εγκύκλιο προκύπτει ότι δεν υπάρχει διάθεση πρόσθετης χαλάρωσης. Αντίθετα εισάγονται ασφαλιστικές δικλίδες και ζητούνται εξοικονομήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, τη φετινή χρονιά, οι λειτουργικές δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά περίπου 20,7% και να ανέλθουν στα €1,408 δισ. σε σύγκριση με €1,166 δισ. το 2024 λόγω πρόσθετων κονδυλίων για μη προβλεπόμενες δαπάνες και αποθεματικό, της αγοράς ύδατος, δαπανών άμυνας και αστυνόμευσης και αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών/ερευνών.
«Θα πρέπει να αποφεύγονται αιτήματα προώθησης μη προϋπολογιζόμενων πολιτικών ή/και σχεδίων καθώς και άλλων αιτημάτων τα οποία οδηγούν αναπόφευκτα σε αυξημένες δεσμεύσεις ή/και δαπάνες, και αποφυγή κατάθεσης Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών στη Βουλή των Αντιπροσώπων», τονίζεται στην εγκύκλιο. Πρόσθετα, υπενθυμίζεται ότι, στα πλαίσια άσκησης των αρμοδιοτήτων των ελεγχόντων λειτουργών, θα πρέπει να διασφαλίζεται η συγκράτηση λειτουργικών δαπανών, ώστε εντός της κάθε υπηρεσίας να γίνονται τέτοιες ρυθμίσεις οι οποίες θα επιφέρουν εξοικονομήσεις.
Οι μεταβιβαστικές πληρωμές προβλέπεται να αυξηθούν κατά περίπου 5,9%, δηλαδή, από €3.789 δισ. το 2024, σε €4.014,1 δισ. το 2025. Οι μεταβιβαστικές πληρωμές αποτελούνται κυρίως από τις κοινωνικές παροχές, τις χορηγίες προς κρατικούς οργανισμούς δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου (περιλαμβανομένων των κρατικών πανεπιστημίων), τις χορηγίες στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις συνεισφορές του Δημοσίου στα Ταμεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ΓεΣΥ, και τη συνεισφορά της Κύπρου στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συγχρηματοδοτούμενα έργα, αγορά γης και κτηρίων, αγορά σταθερών και κινητών μηχανημάτων, αγορά εξοπλισμού, ανεγέρσεις, επεκτάσεις και βελτιώσεις κτηρίων, αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 4% το 2025 και να ανέλθουν στα €1,148 δισ. σε σύγκριση με €1,104 δισ. το 2024. Η αύξηση οφείλεται, κυρίως, στην προώθηση συγχρηματοδοτούμενων έργων/σχεδίων (περιλαμβανομένων και όσων έχουν περιληφθεί στο ΣΑΑ), στην αγορά μηχανολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και στην αγορά λογισμικών.
Οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (τόκοι και αποπληρωμές δανείων εξωτερικού και εσωτερικού) παρουσιάζουν σημαντική μείωση της τάξης του 18,6% για το 2025 και συγκεκριμένα υπολογίζονται στα €2,751 δισ. σε σύγκριση με €3,379 δισ. το 2024.
Ο κ. Ζαχαριάδης ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση μεταρρυθμιστικών και αναπτυξιακών έργων και παρεμβάσεων, τα οποία θα διασφαλίσουν την ενδυνάμωση και εμπλουτισμό του οικονομικού αναπτυξιακού μοντέλου. Ιδιαίτερα, η υλοποίηση των έργων του επενδυτικού Προγράμματος «ΘΑΛΕΙΑ 2021-2027» και του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας.
Το μισθολόγιο
Στην εγκύκλιο υπάρχει εκτενής αναφορά στο κρατικό μισθολόγιο, η οποία είναι και η μοναδική κατηγορία δαπανών που παρουσιάζει μείωση. Ειδικότερα, οι δαπάνες προσωπικού, περιλαμβανομένων των συντάξεων και των φιλοδωρημάτων, υπολογίζεται να μειωθούν κατά περίπου 1% και να ανέλθουν στα €3,621 δισ. σε σύγκριση με €3,657 δισ. το 2024. Η μείωση οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην τροποποίηση της λογιστικής διευθέτησης της συμπληρωματικής σύνταξης. Η διαχείριση του κρατικού μισθολογίου είναι μια πρόκληση. Η συνολική απασχόληση στον δημόσιο τομέα στα τέλη του 2024 ήταν 52.267, εξαιρουμένων των περίπου 3.000 Συμβασιούχων Οπλιτών (ΣΥΟΠ) που έχουν αντικαταστήσει 3.400 περίπου κληρωτούς οπλίτες.
Το 2025 προβλέπεται μια συμβολική μείωση της απασχόλησης κατά 10 θέσεις… Θα δημιουργηθούν 579 θέσεις και θα καταργηθούν 589 θέσεις (325 μόνιμων δημοσιοϋπαλληλικών θέσεων και 200 μόνιμων θέσεων ωρομίσθιου κυβερνητικού προσωπικού). Επίσης 24 θέσεις με την κένωσή τους θα καταργηθούν.
Η κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό θα γίνεται μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης εργοδοτούμενων ορισμένου χρόνου (ΕΟΧ). Ωστόσο διατηρείται η ειδική πρόνοια ώστε να επιτρέπεται η πρόσληψη ΕΟΧ για κάλυψη αναγκών που προκύπτουν ως αποτέλεσμα υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων ή/και ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών προγραμμάτων ή/και άλλων συναφών διεθνών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στα πλαίσια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και για κάλυψη αναγκών που προκύπτουν από την προετοιμασία και ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη Δημοκρατία το 1ο εξάμηνο του 2026.
Η πρόσληψη ωρομίσθιου κυβερνητικού προσωπικού για εποχικές ή έκτακτες ανάγκες επιτρέπεται μόνο για τις μεμονωμένες περιπτώσεις και οι οποίες αφορούν το επάγγελμα του ναυαγοσώστη στις Επαρχιακές Διοικήσεις και του εργάτη Υπηρεσίας Εξετάσεων στο Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας.
Η εγκύκλιος περιλαμβάνει και μια ανάλυση των μισθολογικών αυξήσεων και προσαρμογών:
- Εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου της ΑΤΑ, το οποίο προνοεί την παραχώρηση του 66,7% του ποσοστού της αύξησης του υποκείμενου δείκτη του υπολογισμού της ΑΤΑ από την 01/06/2023
- Παραχώρηση γενικής αύξησης 1,5% (με ισχύ από 01/10/2024).
- Οι μόνιμοι υπάλληλοι ή οι εργοδοτούμενοι αορίστου χρόνου (ΕΑΧ) με Κλ. Α2, Α5 και A7(ii) ανελίσσονται μισθοδοτικά εντός των συνδυασμένων κλιμάκων όταν ο μισθός τους στην κατώτερη κλίμακα αντιστοιχεί με την αρχική βαθμίδα της επόμενης κλίμακας.
- Για τους κρατικούς υπαλλήλους που δεν απασχολούνται με το σύστημα βάρδιας κάθε μια ώρα υπερωριακής εργασίας λογίζεται: κατά τις εργάσιμες ημέρες (συμπεριλαμβανομένου του Σαββάτου μέχρι τη 1 μ.μ.) ως 1,5 ώρες και κατά τα απογεύματα του Σαββάτου, τις Κυριακές και αργίες ως 2 ώρες.
- Η αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση κατά τις εργάσιμες μέρες, πλην του Σαββάτου, μεταξύ των ωρών 7.00 π.μ. και 5.00 μ.μ., πέρα από τις συνήθεις ώρες εργασίας, γίνεται αποκλειστικά με την παροχή ελεύθερου χρόνου, με εξαίρεση τέτοια αποζημίωση του προσωπικού που απασχολείται με το σύστημα βάρδιας, η οποία παραχωρείται σε ελεύθερο χρόνο ή σε χρήμα ή με συνδυασμό των δύο και με προτεραιότητα σε ελεύθερο χρόνο, όπως εγκρίνεται από τον οικείο γενικό διευθυντή ή προϊστάμενο ανεξάρτητου γραφείου ή υπηρεσίας.
- Το ύψος του επιδόματος βάρδιας κρατικού υπαλλήλου για νυκτερινή εργασία επανέρχεται στο 28,5% των δεδουλευμένων ωρών.
